Imbir lekarski (Zingiber officinale) należy do rodziny imbirowatych (Zingibiraceae) i obecnie w stanie dzikim już nie występuje, lecz jest rośliną uprawną. Znamy go doskonale z naszej kuchni, a jest także bardzo cennym lekarstwem. W Azji znany i stosowany był już ponad 3000 lat temu. Jest źródłem magnezu (100g imbiru dostarcza aż 405mg magnezu), wapnia i żelaza. Jako przyprawa stosowany jest głównie w kuchniach azjatyckich i ceniony za swój charakterystyczny silny, odświeżający aromat z e słodka nutą oraz palący, lekko gorzki smak, co zawdzięcza dużej zawartości olejków eterycznych.
Surowcem leczniczym jest kłącze imbiru, zawierające olejek eteryczny bogaty w alkohol – zingiberol, citreol, bisabolen, borneol, citral, cineol i kamfen. W kłączu są również fenyloalkany – gingerol (odpowiada za ostry smak imbiru) i szogaole. Szogaole i gingerole wywierają działanie przeciwwymiotne oraz hamują syntezę leukotrienów, cyklooksygenazę I i II (COX-I, COX-II) silniej niż indometacyna. Należą również do inhibitorów lipooksygenazy (5-LO).
Wyciągi z imbiru wykazują się skutecznością w chorobach reumatycznych, jeżeli są stosowane doustnie przez dłuższy czas. Przyczyniają się do zmniejszenia dolegliwości bólowych, obrzęku i wysięku oraz zwiększają ruchomość stawów. Korzystnie wpływają także na układ pokarmowy, gdzie łagodzą wzdęcia, regulują zaburzenia trawienia, zaparcia i nudności. Łagodzą objawy alergii i pobudzają krążenie krwi. Znane i wykorzystywane są także właściwości przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze i przeciwwirusowe wyciągów z imbiru. W medycynie zachodniej imbir stosujemy jako nalewkę, wyciąg wodny, proszek, ekstrakt, odwar i spirytus imbirowy.
Natomiast medycyna wschodnia rozróżnia i wykorzystuje działanie świeżego i suszonego kłącza imbiru. Uważa się imbir za zioło harmonizujące działanie innych ziół, co oznacza że potrafi aktywizować i wzmacniać korzystne działania innych ziół (jak np. przeciwdepresyjne działanie lawendy), moderować potencjalne skutki uboczne niektórych ziół (jak np. skurcze jelit przy stosowaniu ziół przeczyszczających, takich jak rzewień czy odczucia zimna przy ziołach uspokajających). Korzystne jest stosowanie świeżego imbiru przy ostrych infekcjach z gorączką i dreszczami, gdyż ma zdolność usuwania zarówno Zimnego, jak i Gorącego Wiatru, a zdolność imbiru do usuwania Zimnego Śluzu Płuc wykorzystuje się podczas leczenia ostrych i przewlekłych zapaleń oskrzeli. Ma dobroczynne działanie na Żołądek, gdyż usuwa Zimno Żołądka i uspokaja Zbuntowaną Qi Żołądka. Jest korzystny przy bolesnych miesiączkach, ponieważ ogrzewa i porusza Qi i Krew Macicy. Dodatkowo potrafi kierować działanie innych ziół, stosowanych przy bolesnych miesiączkach, do dolnej części brzucha, zwiększając ich skuteczność. Pomaga także w regulowaniu Ducha Serca, co pozwala stosować imbir w przypadku lęku i depresji.
Należy jednak pamiętać, że nie dla każdego pacjenta będzie to korzystne zioło. Nie należy go stosować u pacjentów ze wzorcami Wewnętrznego Gorąca. U takich pacjentów suszony imbir jest wręcz przeciwskazany, ostrożnie trzeba stosować u pacjentek ciężarnych, u których występują oznaki Gorąca oraz u pacjentów stosujących leki rozrzedzające krew. Także, jak zawsze w przypadku leczenia, najbezpieczniej jest stosowaną kurację ziołową prowadzić pod nadzorem doświadczonego lekarza fitoterapeuty.
Bardzo ważna jest jakość imbiru, który kupujemy w sklepie. Powinien mieć jasną, żółtawą barwę na przekroju. Jeżeli natomiast na obwodzie kłącza zabarwienie jest zielonkawo- lub szarawo-niebieskawe, takiego imbiru nie należy kupować.
Opracowano na podstawie:
- „Imbir lekarski – Zingiber officinale w medycynie” – dr H. Różański
- Materiały z kursu ziołolecznictwa wg. Jeremiego Rossa
- Imbir lekarski - Wikipedia
- Zdjęcie - http://pl.wikipedia.org/wiki/Imbir_lekarski